Apologeet.nl

Deel 9 – Subordinationisme

We lezen in de Bijbel dat Jezus Zich vrijwillig onder het gezag van de Vader stelde. Maar zou het zo kunnen zijn dat Jezus en de Heilige Geest ondergeschikt zijn wat betreft hun aard en in wezen? Dit is wat we vandaag gaan bespreken.

Subordinationisme

Het Subordinationisme leert dat Jezus (en dus ook de Heilige Geest) in alles ondergeschikt zijn aan de vader. Met andere woorden, ze geloven dat Jezus feitelijk minder machtig is dan de Vader. Het woord ‘Subordinationisme’ laat zich moeilijk naar het Nederlands vertalen. Het zou zoiets kunnen zijn als ‘ondergeschikheid-isme.’ Maar dat klinkt gewoon niet goed.

Ondergeschiktheid

Toch is wel sprake van ondergeschiktheid. Laten we eerst maar eens kijken wat de bijbel ons leert over de zogenaamde ondergeschiktheid van Jezus aan de vader.

De Bijbel leert ons dat er een relationele ondergeschiktheid (ook wel ‘economische ondergeschiktheid,’ of ‘functionele ondergeschiktheid’) binnen de Drie-eenheid is. De drie Personen van de drie-enige God onderwerpen zich vrijwillig aan elkaar. Ze doen dit met betrekking tot hun rol in de schepping en het verlossingswerk.

Zo zond de Vader de Zoon in de wereld:

1 Johannes 4:10

Hierin is de liefde van God aan ons geopenbaard, dat God Zijn eniggeboren Zoon in de wereld gezonden heeft, opdat wij zouden leven door Hem

Nergens in de Bijbel zien we dat het andersom is. Jezus de Zoon stuurt nooit de Vader. Maar Jezus stuurt wèl de Geest:

Johannes 14:26

Maar de Trooster, de Heilige Geest, Die de Vader zenden zal in Mijn Naam, Die zal u in alles onderwijzen en u in herinnering brengen alles wat Ik u gezegd heb

Johannes 15:26

Maar wanneer de Trooster is gekomen, Die Ik u zenden zal van de Vader, de Geest van de waarheid, Die van de Vader uitgaat, zal Die over Mij getuigen

Uiteindelijk zal de Heilige Geest altijd verwijzen naar Jezus:

Johannes 16:13-14

Maar wanneer Die komt, de Geest van de waarheid, zal Hij u de weg wijzen in heel de waarheid, want Hij zal niet vanuit Zichzelf spreken, maar wat Hij gehoord zal hebben, zal Hij spreken, en de toekomstige dingen zal Hij u verkondigen. Die zal Mij verheerlijken, want Hij zal het uit het Mijne nemen en het u verkondigen.

En om het cirkeltje rond te krijgen zien we dat de Vader de Zoon verhoogd zodat Deze de Vader kan verhogen.

Johannes 17:1

Dit sprak Jezus, en Hij sloeg Zijn ogen op naar de hemel en zei: Vader, het uur is gekomen, verheerlijk Uw Zoon, opdat ook Uw Zoon U verheerlijkt,

Wat betekent dit?

Alle drie de Personen van de Godheid zijn absoluut gelijk van aard. God de Vader, Jezus de Zoon en de Heilige Geest hebben allemaal dezelfde goddelijke aard en goddelijke eigenschappen.

Er is één God die eeuwig bestaat in drie volledig gelijkwaardige Personen. De Vader, de Zoon en de Heilige Geest zijn alle drie even machtig en evenveel God en volledig één met elkaar.

Ontologische ondergeschiktheid?

Nu komen we aan bij het zogenaamde Subordinationisme. Anders dan sommige religieuze groepering (die het Subordinationisme aanhangen) zeggen, leert de Bijbel niet dat er in de drie-enige God een ontologische ondergeschiktheid te vinden is. Dat klinkt heel ingewikkeld. De ontologische leer gaat in de filosofie over het ‘zijn,’ of over de ‘aard’ van dingen. Dus als men meent dat er een ontologische ondergeschiktheid is binnen de drie-enige God, dan bedoelen ze dat Jezus wezenlijk minder is dan God de Vader—dan zou Jezus minder machtig zijn omdat Zijn aard niet gelijkwaardig zou zijn. Dat zou suggereren dat de Drie-eenheid bestaat uit grotere en kleinere goden of grotere en kleinere personen.

De zuiver leer

Ik noemde eerder al dat er wel een relationele ondergeschiktheid is binnen de Drie-eenheid. Deze relatie bestaat tussen God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest. Dit wordt dus ook wel economische of functionele ondergeschiktheid genoemd. Deze onderlinge relatie verwijst naar wat God doet. Om het wat oneerbiedig te zeggen gaat het om een soort werkverdeling.

Dit staat dus haaks op het idee van het Subordinationisme. Dit idee, dat dus ook met een moeilijk woord ‘ ontologische ondergeschiktheid’ genoemd wordt, gaat direct over wie God is. Maar omdat we willen vasthouden aan de orthodoxe leerstellingen kunnen we niets anders dan het Subordinationisme afwijzen.

Nogmaals, de Bijbel leert ons dat alle drie de Personen van de Drie-eenheid dezelfde essentie, natuur en heerlijkheid hebben, maar elk van hen heeft verschillende rollen of activiteiten als het gaat om hoe God zich verhoudt tot de wereld.

Onze redding is gefundeerd op de liefde en macht van de Vader:

Johannes 3:16

Want zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft

Onze redding komt tot stand door de dood en opstanding van Jezus:

1 Johannes 2:2

En Hij is een verzoening voor onze zonden; en niet alleen voor de onze, maar ook voor de zonden van de hele wereld

En uiteindelijk is onze wedergeboorte en verzegeling het werk van de Heilige Geest:

Titus 3:4-5

Maar toen de goedertierenheid van God, onze Zaligmaker, en Zijn liefde tot de mensen verschenen is, maakte Hij ons zalig, niet op grond van de werken van rechtvaardigheid die wij gedaan hadden, maar vanwege Zijn barmhartigheid, door het bad van de wedergeboorte en de vernieuwing door de Heilige Geest.

Efeziërs 4:30

En bedroef de Heilige Geest van God niet, door Wie u verzegeld bent tot de dag van de verlossing

Deze verschillende werken zijn een perfecte samenwerking tussen de Vader, Zoon en de Heilige Geest. Het laat ons zien hoe wonderlijk en groot God in wezen is. De perfect Eeuwige relatie in actie!

Deze eeuwige ‘functionele’ ondergeschiktheid van de Zoon is de leer dat door de kerkvaders tijdens het concilie van Nicea is vastgelegd. Deze leer wordt tot op de dag van vandaag in de geloofsbelijdenissen van de kerk aanvaard als orthodox. Ook hebben theologen door alle eeuwen heen deze leer als juist erkent. Terwijl het subordinationisme stelt dat de Zoon inferieur van aard aan de Vader is, geloofden de kerkvaders dat de Zoon ondergeschikt was in functie binnen de Godheid, maar op geen enkele manier inferieur van aard, omdat hij God van God is.

Tot slot

De kwestie van ondergeschiktheid binnen de Drie-eenheid is niet altijd een één-tweetje. Soms is het lastig om nu te bepalen waar het onderscheid gemaakt moet worden.

Al eeuwen worden er al flinke discussies gevoerd over de grenzen van ondergeschiktheid met betrekking tot de Menswording van Christus. Dat kan op zichzelf geen kwaad, maar we moeten er voor waken om niet te vervallen in het idee dat er onenigheid zou zijn in de drie-enige God. Het kan ook niet zo zijn dat één persoon binnen de godheid minder god is of minder machtig is.

Enfin! Hier moet ik het maar even bij laten. Laat me maar weten wat je ervan vindt in de reacties. Denk eraan! Ik ben vooral actief op mijn Odysee kanaal. Je vindt een link naar dat kanaal in de beschrijving van deze video of op mijn website. Als je het leuk of interessant vindt wat ik doe, kun je je abonneren op mijn kanaal en vergeet dan ook niet op de notificatie bel te drukken—als je tenminste op de hoogte wilt blijven van nieuwe video’s!

Ik stel jullie gebeden en steun zeer op prijs! Kijk in de beschrijving van deze video om te zien hoe je me kunt helpen. Ik zal daar ook een link plaatsen naar zowel de Nederlandse als de Engelse transcripties van deze video.

Gods zegen, bedankt voor het kijken en, zo de Heer wil, zien we elkaar in de volgende video!

Gerelateerde artikels

Ketterijen overal om ons heen – Introductie Ketterijen overal om ons heen – Donatisme Ketterijen overal om ons heen – Pelagianisme Ketterijen overal om ons heen – Adoptianisme