Apologeet.nl
Hoe je kinderen niet moet opvoedenIk ga het toch weer doen… Dat ene ding dat me al meerdere keren in de problemen heeft gebracht. Ik ga praten over het opvoeden van kinderen.
Problemen
Dus, waarom zou dit onderwerp me in de problemen brengen? Ik denk dat het komt omdat het een zeer emotionele kwestie is. Ik ken geen ouders die graag zien dat hun kinderen het geloof verlaten. Nou ja, behalve diegenen die zelf misschien Jezus de rug hebben toegekeerd. Ik herinner me dat ik over dit onderwerp preekte in 2007. We hadden toen twee kinderen, en ik preekte over een Bijbelse manier om je kinderen op te voeden. Mensen vonden dat niet leuk. Wat wist ik er nou van? Wacht maar tot je kinderen groot zijn; wacht maar tot ze naar school gaan; wacht maar tot ze tieners zijn… Ik moest altijd maar wachten. En nu? Moet ik wachten tot ze getrouwd zijn? Ik zal een link naar die preek in de beschrijving van deze video plaatsen. Doe geen moeite om het te bekijken als je geen Nederlands spreekt.i
Wat zou ik graag willen dat meer mensen over dit onderwerp durfden te preken. Zoveel kinderen lopen weg van hun geloof in de Here Jezus, en waarom? Ik denk omdat veel ouders de neiging hebben hun kinderen op te voeden met een over-gesimplificeerd (te eenvoudig) geloof.
Dit lijkt anders te liggen bij de mensen die in een moslimmilieu worden opgevoed. In Nederland zien we een trend waarbij de samenleving geleidelijk aan seculariseert en niet-religieus wordt. Nederlandse moslims van Marokkaanse en Turkse afkomst zijn de laatste jaren echter religieuzer geworden.ii
Over-gesimplificeerd geloof
Wat gaat hier mis? Waarom verliezen we kinderen hun geloof en waarom doen moslims het beter?
Laat me de eerste paragraaf citeren van een artikel geschreven door een ex-christeniii
Ik heb vroeg geleerd dat ik mijn geloof niet in ter discussie mocht stellen. Ik moest gewoon vertrouwen hebben. En toch bleven de vragen komen. Soms trok ik de Bijbel in twijfel. Hoe wisten we dat het God’s Woord was? Soms trok ik Jezus in twijfel. Hoe wisten we dat hij God was? Ik durfde deze vragen nooit hardop te stellen, maar in mijn eigen gedachten, ja, daar stelde ik deze vragen vaak.
Zie je, daar heb je het probleem. Terwijl moslims hun kinderen opleiden in hun godsdienst, schijnen christenen te denken dat het voldoende is om hun kinderen naar de zondagsschool te sturen. Ik vraag me zelfs af of ze hun kinderen naar de zondagsschool sturen in de verwachting dat ze iets zullen leren, of omdat vader en moeder op die manier van de eredienst kunnen genieten zonder op hun kinderen te hoeven letten.
Deuteronomium 6:6-9
Deze woorden, die ik u heden gebied, moeten in uw hart zijn. U moet ze uw kinderen inprenten en erover spreken, als u in uw huis zit en als u over de weg gaat, als u neerligt en als u opstaat. U moet ze als een teken op uw hand binden en ze moeten als een voorhoofdsband tussen uw ogen zijn. U moet ze op de deurposten van uw huis en op uw poorten schrijven.
Dit klinkt niet alsof je weg kunt komen met simpele antwoorden, toch? Je kunt je kind niet simpelweg vertellen dat hij of zij gewoon geloof moet hebben!
Overigens, wanneer ik de vergelijking met de islam maak, zeg ik niet dat kinderen van moslims alle details van hun godsdienst kennen. Maar ze zijn wel dag en nacht getraind in de tradities en de Koran. Voor velen is het ook dat ze het niet eens zouden durven om de islam te verlaten. Dat is niet wat wij, als christenen, willen. Maar het kan toch niet zo zijn dat christelijke tieners geen idee hebben van hun geloof. Er moet iets goed mis zijn als ze niet eens de moeilijke vragen durven te stellen!
Laten we eens kijken wat je fout zou kunnen doen in de manier waarop je je kind opvoedt.
Je legt niet nauwkeurig uit wat anderen geloven
Atheïsten zijn immoreel; wetenschappers proberen je te misleiden; mensen stoppen met geloven omdat ze willen zondigen; ongelovigen hebben geen doel in het leven. Enzovoorts!
Probeer zelf je huiswerk maar eens te doen! Niemand heeft je beloofd dat het opvoeden van kinderen makkelijk zou zijn. Als je andere religies en groeperingen met één citaat afwijst, leer je je kinderen waarschijnlijk de verkeerde dingen. Nee, je hoeft ze niet de fijne kneepjes van het atheïsme of de islam bij te brengen. Maar geef ze op zijn minst een accuraat idee van wat anderen geloven. Veel kinderen die ontdekken dat papa of mama het helemaal bij het verkeerde eind hadden over het wereldbeeld van iemand anders, zullen vragen hebben over hun eigen ideeën over de wereld om hen heen… Stel je eens voor dat papa en mama het ook bij het verkeerde eind hadden over het christendom!
Je leert ze alleen de verhalen, niets meer, niets minder.
Dat is schattig! De kleintjes kennen allemaal het verhaal over David en Goliath uit hun hoofd. Nou ja, bijna het hele verhaal. Het deel waar David het hoofd van de reus afhakt wordt meestal weggelaten, toch?
Tegen de tijd dat ze tieners zijn, kennen ze meestal Johannes 3:16 en het Onze Vader. Ze weten misschien zelfs dat ze Jezus nodig hebben om gered te worden…
Maar dan komen de moeilijkere vragen. Wie heeft besloten dat de Bijbel het geïnspireerde boek van God is? Waarom zou je geloven wat de schrijvers van het Nieuwe Testament zeiden? En hoe zit het met al die vertalingen? Welke vertaling is de juiste? Waarom heb ik het Oude Testament nodig? Wat was eigenlijk het doel van een offer? Kan God niet gewoon vergeven zonder het vergieten van bloed?
Het is schokkend als je deze vragen stelt aan willekeurige volwassen christenen. Velen van hen hebben geen idee. Het is goed om bijbel verzen en hele bijbel verhalen uit het hoofd te leren, maar we moeten onze kinderen ook het waarom en hoe van Gods woord bijbrengen.
Geloven is iets voor de zondagmorgen of de jeugdclub
Moet ik dit nog uitleggen? Nee echt, moet dat?
Toch laten veel ouders het aan de jeugdwerkers en zondagsschoolwerkers over om de kinderen op te leiden. Ik was vroeger jeugdleider. Mijn vrouw en ik probeerden heel hard om de tieners alles te leren wat we wisten. We gingen zelfs de straat op om hen te leren evangeliseren. Jaren later kwam een van die tieners, nu zelf vader, naar me toe. Hij klaagde dat de jeugdleiders dat niet meer deden. Hij koesterde zijn ervaring met ons als zijn jeugdleider. Ik vroeg hem naar zijn eigen situatie. "Wanneer was de laatste keer dat je dochter je met een vreemde over de Heer zag praten? Wanneer was het dat ze kon zien dat haar vader het meende toen hij zei dat hij van Jezus hield?"
Hij was niet erg op zijn gemak met mijn antwoord.
Je kind vertellen dat hij of zij alleen maar hoeft te geloven
Kinderen krijgen veel meer van de wereld te zien dan de gemiddelde 40-plusser toen hij of zij tiener was. Zeker, wij, de ouderen, hebben beide Golfoorlogen op televisie gezien. We hebben ook de oorlog in Joegoslavië gezien, de uithongering van Ethiopische kinderen, en wie herinnert zich niet de verschrikkelijke Rwandese burgeroorlog van 1990 tot 1994… Of nog erger: Het doden van die arme babyzeehondjes. Toch hadden we nog geen internet, en kregen we alleen te zien wat de nieuwskanalen op televisie ons wilden laten zien. Voor al het andere moesten we op zoek gaan in de bibliotheek.
Onze kinderen moeten door zoveel tragedie, lijden en immoraliteit heen worstelen, dat zij, terecht, beginnen na te denken over hun geloof in een alles-liefhebbende God. Wat is jou antwoord wanneer ze je vragen stellen over de aard van God (dat wil zeggen, als ze überhaupt het lef hebben om het je te vragen)? Is je antwoord dat ze “gewoon geloof moeten hebben”? Is dat je standaardantwoord op alle moeilijke vragen?
Het is duidelijk dat je niet in staat zult zijn om al hun moeilijke vragen te beantwoorden, maar om hen weg te sturen met het almachtige antwoord "je moet gewoon geloof hebben" is dom en gevaarlijk. Wat betekent het eigenlijk om geloof te hebben? Ik denk dat, als wij onze kinderen dit gestandaardiseerde antwoord geven, zij zullen opgroeien met het idee dat het christelijke wereldbeeld eenvoudigweg geen antwoord kan geven op hun levensvragen. Nee, blijkbaar moeten ze gewoon een soort blind geloof hebben. Leuk voor je als dat blinde geloof voor jou werkt, maar laat me je dit vertellen: De meeste kinderen zijn slim genoeg om hun antwoorden ergens anders te vinden. En die antwoorden zijn misschien niet de antwoorden die ze nodig hebben om hen dicht bij Jezus te houden.
Tevreden zijn met de standaard antwoorden
Je eet samen als gezin (hoeveel gezinnen doen dit eigenlijk nog?). Je pakt je bijbel en leest een stukje. De kinderen zijn onrustig omdat ze nog huiswerk moeten maken, of ze willen zien wat er op TikTok gebeurt. Dus, zo snel mogelijk, vraag je hen het één en ander over de passage die je net hebt gelezen:
Jij: “Wie heeft dit geschreven?” Je kind: “Paulus!”
Jij: “Aan wie schreef hij?” je kind: “De Corinthiërs”
Jij: “Wat zei hij?” Je kind: “Ze moeten meer van elkaar houden”
Jij: “Goed gedaan!” Je kind: “Mag ik nu gaan?”
Daar ga je dan! Je hebt je werk gedaan, en je hebt je kind goed opgevoed… Toch? Fout! Je kind heeft het goed gedaan in die zin dat het weet dat het snelle en bevredigende antwoorden geven hem of haar zal bevrijden van te lang aan de eettafel te moeten zitten.
U hebt uw kind zojuist geleerd dat het christendom gewoon een ander onderwerp is waarmee het vertrouwd moet raken, net als wetenschap, wiskunde, aardrijkskunde enz. En net als die andere onderwerpen kunnen ze het later laten vallen als ze het niet verder willen bestuderen. Je kind leent gewoon jouw godsdienst en wordt niet uitgedaagd om dieper na te denken dan strikt noodzakelijk is.
Ik denk dat het Corrie ten Boom was die de uitdrukking bedacht: God heeft geen kleinkinderen. Je kunt er niet van uitgaan dat, omdat jij je kinderen opvoedt in dezelfde traditie als jij bent opgevoed, zij echte volgelingen van Jezus zullen worden. Ze moeten zelf kiezen! Om deze reden antwoordde Jezus Nicodemus in Johannes 3:5-6:
Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Als iemand niet geboren wordt uit water en Geest, kan hij het Koninkrijk van God niet binnengaan. Wat uit het vlees geboren is, is vlees; en wat uit de Geest geboren is, is geest. Verwonder u niet dat Ik tegen u gezegd heb: U moet opnieuw geboren worden.
Neem geen genoegen meer met de standaard antwoorden. Ondervraag je kind, onderzoek de antwoorden in de diepte. Wacht niet tot iedereen zijn of haar bord leeg heeft. Probeer te beginnen en de Bijbel te lezen terwijl ze nog aan het eten zijn. Het zal hen helpen niet gehaast te zijn, en het geeft jou meer tijd om uit te leggen wat je net gelezen hebt. Ik bedoel, is het ècht nodig om etenstijd zo te haasten?
Leer je kind om een moralist te worden
Dit is mijn laatste punt. Je kunt dit zelf proberen. Ga, en vraag enkele tieners over wat het christendom inhoudt. Ik denk dat velen je zullen vertellen dat het gaat om een goed leven. Niet stelen, vechten, vloeken, seks hebben voor het huwelijk, naar slechte muziek luisteren. Je moet je ouders respecteren, naar de leraren luisteren en goede cijfers halen op school.
Is dit het antwoord dat je kind geeft? Gefeliciteerd! Je hebt ze geleerd om goede morele personen te zijn. Maar dat is niet het hele verhaal, toch? Ik heb ongelovigen ontmoet met een zeer hoge morele standaard. Het helpt hen niet om in de hemel te komen! Goede waarden hebben is niet waar het christen-zijn om gaat.
Het is niet moeilijk om kinderen een goede moraal bij te brengen. Sterker nog, het is een hele beloning als mensen je complimenteren met het vlekkeloze gedrag van je kinderen! Het kost veel meer moeite om je kinderen de juiste theologie van ons geloof bij te brengen. Dat betekent dat je zelf ook veel meer tijd moet investeren in het lezen van de Bijbel. Hoe zul je anders hun moeilijke vragen kunnen beantwoorden, en hoe zul je hen anders precies kunnen leren wat Jezus voor ons aan het kruis heeft gedaan?
God is niet op zoek naar moralisten, Hij wil mensen zien die Hem ernstig zoeken.
Hebreeën 11:6
Zonder geloof is het echter onmogelijk God te behagen. Want wie tot God komt, moet geloven dat Hij is, en dat Hij beloont wie Hem zoeken.
Ik heb vijf kinderen… En wat weet je? Zo nu en dan zeuren ze, plagen ze, maken ze ruzie en gebruiken ze schuttingtaal. Maar zou het hen redden als ze dat niet deden? Zou het hen redden als ze anderen zouden zeggen dat ze ook aardig moeten zijn, terwijl ze precies weten hoe ze zich moeten gedragen en wat ze moeten zeggen? Het zal ze niet redden! Het enige wat je bereikt door ze zo op te voeden, is dat ze hoogmoedig worden. Net als de Farizeeërs denken ze uiteindelijk dat ze naar de hemel zullen gaan omdat ze al de juiste dingen hebben gedaan.
Goede zeden zijn belangrijk, maar ze moeten hand in hand gaan met echt leven-gevend geloof! Want […] Zo is ook het geloof als het geen werken heeft, in zichzelf dood. Jakobus 2:17
Tot slot
We willen allemaal onze kinderen opvoeden tot sterke volgelingen van Christus. Je hebt geen kinderen gekregen om ze het goed te zien doen in de wereld, maar verloren te zien gaan voor de eeuwigheid! Mijn vrouw zei eens dat ze niet van plan was onze kinderen op te voeden om klaar te zijn voor de hel.
Kent Hovind maakte vroeger een grapje. Ik denk dat het in zijn eerste seminar was van voor 1998, waar hij zei:
iedereen is ergens goed voor. Zelfs de slechtsten onder jullie kunnen dienen als slechte voorbeelden, als er niets anders is.
En hoewel hij een grapje maakte, lijkt het erop dat velen niet begrijpen wat het betekent om echt een slecht voorbeeld te zijn. Trap niet in die val om te licht te denken over het belang van de opvoeding van je kinderen! Laat ze zien hoe ze als christen moeten leven en hoe ze moeten denken.
Laat het me weten in de commentaren van de video hieronder. Onthoud! Ik ben vooral actief op mijn Odysee kanaal. Je vindt een link naar dat kanaal in de beschrijving van deze video.
Ik stel jullie gebeden en steun zeer op prijs! Kijk maar in de beschrijving van deze video om uit te vinden hoe je mij kunt helpen. Ook zal ik daar een link plaatsen naar zowel de Nederlandse als de Engelse transcripten van deze video.
Gods zegen toegewenst, bedankt voor het kijken en we zien elkaar in de volgende video!
Eindnoten
i Jurgen Hofmann, Geloof en Opvoeding, [internet] https://www.apologeet.nl/multimedia/preken/#geloof_en_opvoeding, 19-08-2007, geraadpleegd 25-06-2022.
Zie ook:
Jurgen Hofmann, Tradities in Opvoeding, [internet] https://www.apologeet.nl/multimedia/preken/#tradities_in_opvoeding, 09-09-2007, geraadpleegd 25-06-2022.
ii Degrotevragen.nl, Geloof in Nederland: wat zeggen de cijfers? [internet] https://degrotevragen.nl/geloof-in-nederland-cijfers/,14-06-2018, bekeken op 21-06-2022.
Zie ook:
Degrotevragen.nl, Nederlandse moslims zijn religieuzer geworden, [internet] https://degrotevragen.nl/nederlandse-moslims-religieuzer-geworden/, 08-06-2018, geraadpleegd 21-06-2022.
iii Merle Hertzler, How My Mind Was Set Free, [internet] https://new.exchristian.net/2022/06/how-my-mind-was-set-free.html, 18-06-2022, geraadpleegd 21-06-2022, vertaling Jurgen Hofmann.
Andere bronnen
Natasha Crain, 6 Ways You May Be Raising Your Kids with an Oversimplified Faith, [internet] https://www.namb.net/apologetics/resource/6-ways-you-may-be-raising-your-kids-with-an-oversimplified-faith/, 18-04-2018, geraadpleegd 23-06-2022.
