Apologeet.nl
De Demiurg – toen en nuEen tijdje geleden heb ik een serie video gemaakt over de verschillende valse leren die er door de eeuwen heen hebben bestaan. In de video over Docetisme & Gnosticismei noemde ik toe de zogenaamde ‘demiurg.’ Eén van jullie vroeg toen of ik daar iets meer over wilde vertellen.
Dat heb ik even een tijdje op de plank laten liggen. Maar onlangs hoorde ik het weer voorbij komen. Dat was in de video van onze broeder Chris Verhagen, van het YouTube kanaal ‘Christelijke Apologeet.’ Chris legt daarin uit waarom bepaalde boeken niet in de Bijbel zijn gekomen. Hij refereert even kort aan het gnosticisme en het geloof in een soort mindere god, de demiurg. Die video is zeker de moeite waard om te bekijken. Ik plaats de link hieronder in de eindnoten.ii
Maar goed, wat is die zogenaamde demiurg nu eigenlijk? Is het iets wat we vandaag kunnen terug vinden?
Ambachtsman
Een demiurg komt van het oude Grieks (δημιουργός, dèmiourgós) en betekent letterlijk ambachtsman of bouwer. Deze term werd door de gnostici van de eerste eeuwen gebruikt voor de aanduiding van de god van het Oude Testament. De demiurg, dus de mindere god, is verantwoordelijk voor de schepping van de materiële wereld en de mens.
De gnostici meenden dat de hoogste god te heilig en te perfect is om zich te verlagen door middel van het creëren van het materiële. Die hoogste god heeft daar een mindere god, de demiurg, voor gebruikt. De demiurg is dus verantwoordelijk voor de schepping zoals wij die kennen. Deze schepping is eigenlijk een matige nabootsing van de werkelijkheid in het pleroma.
Wat is het pleroma? Het pleroma is de plaats van de volheid, en de verblijfplaats van de goddelijke wereld. In die wereld verblijft de hoogste god.
Nadat de mindere god, de demiurg, de wereld en de mens had geschapen kwam de hoogste god in actie door de mens een goddelijke vonk in te blazen. Die vonk kwam als het ware gevangen te zitten in het lichamelijk omhulsel van de mens. Dat was een heel fragiele verbinding omdat het lichaam niet perfect was maar die vonk wel. De gnostici leerde dat het de taak van de demiurg was om er voor te zorgen dat die vonk daarin gevangen zou blijven.
Er zijn verschillende variaties op dit idee binnen de gnostiek, maar over het algemeen werd geleerd dat JHWH, de Hebreeuwse God van het Oude Testament dus die demiurg zelf is. Met andere woorden, God de Vader, of te wel JHWH, is een mindere god want de werkelijke hoogste god zit ergens in het pleroma.
Problemen
Ik zal straks even iets meer zeggen over moderne ideeën over de demiurg. Eerst wil ik met jullie kijken wat de consequenties zijn van dit idee. Ik vermoed dat de meesten van jullie wel aanvoelen dat we tegen problemen aanlopen als we op deze manier naar God kijken.
Zonder dat ik ze in volgorde van belangrijkheid zet, zijn dit een paar problemen die mij te binnen schieten.
Nummer 1.
Het suggereert dat de materiële wereld per definitie slecht is. Eigenlijk maakt het dan niet uit wat we met ons lichaam doen, het is immers maar een omhulsel en alleen de goddelijke vonk in ons telt.
Dit is in tegenspraak met wat de bijbel ons leert.
1 Korinthiërs 6:19-20
Weten jullie dan niet dat je lichaam een tempel is van de Heilige Geest? Hij woont in jullie. Jullie hebben Hem van God gekregen. Jullie zijn niet van jezelf! Want God heeft jullie voor een hoge prijs gekocht. Eer God dus met jullie lichaam en met jullie geest, want zij zijn van God.
Nummer 2.
Eschatologie kan ook wel overboord. Eschatologie is de leer van de laatste dingen. Als christenen geloven we dat de Here Jezus terugkomt en ons in een oogwenk zal veranderen. We krijgen dan een lichaam dat niet meer zal sterven en zullen dan samen met Hem op een nieuwe aarde wonen.
Maar ja, alles wat opgebouwd is uit materie is slecht. Dus zelfs in die nieuwe toestand kunnen we niet spreken van heiligheid. We zullen nooit in staat zijn om bij de allerhoogste te komen.
De demiurg is een lagere godheid die onwetend is over de ware aard van het bestaan. Daar tegenover staat het Opperwezen die gezien wordt als de ultieme bron van goddelijke wijsheid en licht. Als de demiurg zich heeft bemoeid met onze redding kunnen we er vanuit gaan dat het onvolkomen is.
Het is daarom ook dat gnostici geloofden dat de demiurg verantwoordelijk is voor het gevangen houden van de menselijke zielen in een eindeloze cyclus van reïncarnatie en spirituele onwetendheid.
Nummer 3.
De ellende in deze wereld komt inderdaad van god. Als alles door een mindere god geschapen is hoeven we ons niet meer af te vragen waar de ellende vandaan komt. In dit geval zou het niet vreemd zijn om inderdaad te denken dat god een monster is, zoals veel atheïsten graag hardop roepen. Volgens de gnostici is deze demiurg inderdaad een slechte, of op zijn minst een naïeve god.
In de Apocrief van Johannes wordt de demiurg beschreven als een wezen met een leeuwengezicht dat in onwetendheid en arrogantie de fysieke wereld schept. Een apocrief is een geschrift in het jodendom en christendom uit de periode van rond 200 v.Chr. tot 400 n.Chr. en maakt geen deel uit van de canon van de Bijbel.
Op dezelfde manier wordt de demiurg in de Pistis Sophia gezien als een blinde heerser die ten onrechte gelooft dat hij de ultieme schepper is.
Dit zijn maar drie van de vele problemen en ik vermoed dat je er zelf nog wel een paar kunt bedenken.
De Mens is de demiurg
Ook vandaag zijn er mensen die geloven in het concept van de demiurg. Ze zien de demiurg als een symbool van menselijke creativiteit en scheppingskracht. Met andere woorden wij, de mens, zijn Gods demiurg. Wij zijn gemaakt om te scheppen en te heersen.
Het is maar een kleine groep die dit vandaag ook werkelijk zo benoemd, maar deze gedachten zien we overal om ons heen de kop op steken. We, de mensheid, noemen onszelf niet letterlijk demiurg, maar we lijken er wel naar te handelen.
Covid-Injecties
Dit werd pijnlijk duidelijk toen de covid-injecties, de zogenaamde mRNA-vaccinaties, geïntroduceerd werden. De mRNA-injectie veranderd actief hoe ons lichaam functioneert. Hier zien we de onwetendheid van de demiurg in terug. De officiële lezing was dat het mRNA buiten de lichaamscellen omgezet zou worden tot een eiwit dat op het spike-eiwit van covid lijkt. Er werd ook gezegd dat het mRNA vrij snel afgebroken zou worden als het niet gebruikt zou worden. Dit voorbeeld maakt duidelijk dat we er vast van overtuigd zijn dat we snappen hoe het leven in elkaar steekt. Als een echte demiurg willen we alles naar onze hand zetten.
Geo-engineering
Wat te denken van onze eindeloze drang om het milieu te manipuleren? We noemen dit ook wel klimaatengineering—het opzettelijk grootschalig beïnvloeden van de natuurlijke systemen op aarde. Het streven is een verandering van ons klimaat. We willen de opwarming van de aarde tegengaan. Een voorbeeld is het verspreiden van condensatiekernen—dat zijn heel fijne, water-aantrekkende, stofdeeltjes—boven zee. Hierdoor hopen we wolkvorming te stimuleren waardoor de zonnewarmte weerkaatst wordt. Dit doen we zonder werkelijk inzicht te hebben in de langetermijneffecten.
LGBTI+
En nee, we ontkomen niet aan de hele LGBTI+ ideologie. De mens ziet zichzelf als schepper, maar omdat we niet werkelijk kunnen iets uit het niets kunnen maken, zoeken we onze toevlucht naar surrogaat methoden. We menen dat we iemand die als man geboren is kunnen laten veranderen in een vrouw. We geven hormoon blokkerende medicijnen en gaan we over op geslachtsveranderende operaties. We verwijderen gezonde lichaamsdelen en fabriceren iets wat op het lichaamsdeel van het andere geslacht lijkt. Op die manier plaatsen we onszelf op de troon van de Schepper want wij, de naïeve demiurg, weten het beter.
Het Demiurgische Denken
De demiurg als schepper is niet iets wat nog veel mensen zullen belijden. Maar zoals de eerdere voorbeelden laten zien is de filosofie achter dit idee nog springlevend. Ik zal dit voor het gemak het ‘demiurgische denken’ noemen.
Als het idee van de demiurg klopt dan kunnen we zeggen dat de allerhoogste god totaal niet geïnteresseerd is in de lage schepping. Hij doet gewoon zijn ding zonder ooit echt rekening te houden met het lagere, de schepping en dus met de mens.
Dit soort denken zien we regelmatig terug. Denk maar eens aan hoogopgeleide mensen die hun neus ophalen voor hardwerkende ambachtslieden. Tegelijkertijd kunnen ze maar niet begrijpen waarom ze moeten wachten op een loodgieter of ramenzetter. Ze begrijpen niet waarom het zo moeilijk is om een goede en betaalbare timmerman te vinden.
Of wat dacht je van sommige politici die elkaar te lijf gaan als het gaat om ideologische standpunten terwijl ze vaak geen flauw idee hebben wat er werkelijk op de werkvloer gaande is. Er worden allerlei berekeningen gemaakt over de veestapel, maar er wordt zelden een voet in een stal gezet. Ze lijken niet eens te weten over welke stoffen ze praten. Dat hoeft ook niet want ze zijn immers hoog en verheven en hoeven zich niet bezig te houden met dat wat beneden is.
Niets Nieuws onder de Zon
Door alle eeuwen heen zien we dat de mens wordt verleid tot het denken dat God Zich niet wil bemoeien met de schepping. De verleiding ligt er dan in dat we gaan denken dat we onze eigen boontje moeten doppen. Maar ook dat we moeten ingrijpen in de wereld omdat deze immers niet goed genoeg is.
Als mens zouden we ons onder God De Schepper moeten functioneren.
Genesis 1:26-28
En God zei: Laten Wij mensen maken naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis; en laten zij heersen over de vissen van de zee, over de vogels in de lucht, over het vee, over heel de aarde en over al de kruipende dieren die over de aarde kruipen!
En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen.
En God zegende hen en God zei tegen hen: Wees vruchtbaar, word talrijk, vervul de aarde en onderwerp haar, en heers over de vissen van de zee, over de vogels in de lucht en over al de dieren die over de aarde kruipen!
In plaats van zorg dragen voor Gods schepping, wil de mens de schepping naar zijn hand zetten. Veel mensen zijn vergeten dat we deel zijn van de schepping. Niet wij zijn schepper, maar schepsel.
De gedachte dat we alles naar onze hand kunnen zetten is de eerste leugen die ooit in de wereld kwam. Satan zei tegen Eva in Genesis 3:5
God weet dat, op de dag dat u daarvan eet [de verboden vrucht], uw ogen geopend zullen worden en dat u als God zult zijn, goed en kwaad kennend.
Vertrouw op God
In plaats van op onze eigen inzichten te vertrouwen en in plaats van te denken dat wij de schepping kunnen besturen zouden we er goed aan doen om Gods woord te raadplegen.
Spreuken 3:5-7
Vertrouw op de HEERE met heel je hart, en steun op je eigen inzicht niet. Ken Hem in al je wegen, dan zal Híj je paden rechtmaken. Wees niet wijs in je eigen ogen: vrees de HEERE en keer je af van het kwade.
In Mattheüs 24:37-39, sprak Jezus over de tekenen van Zijn terugkomst en de voleinding der wereld. Jezus vertelde dat Zijn komst zou zijn als in de dagen van Noach. Wij weten dat de zonde in de tijd van Noach groot was op de aarde.
De zonde was in die tijd zo groot dat de hele wereld er onder kreunde, alles raakte erdoor besmet. God nam het besluit om alles te vernietigen in een wereldwijde vloed. Met Noach en zijn familie begon Hij opnieuw.
Opnieuw zien we dat de zonde van de mens geen grenzen kent. Vandaag willen we de ellende toekennen aan bijvoorbeeld klimaatverandering, hebzucht van enkelingen en overbevolking. Maar er is niets nieuws onder de zon. De werkelijke oorzaak is de zonde en ongerechtigheid van de mens, net als in de dagen van Noach. Maar dat is niet wat de mens wil horen.
2 Timotheus 4:3-5
Want er zal een tijd komen dat zij de gezonde leer niet zullen verdragen, maar dat zij zullen zoeken wat het gehoor streelt, en voor zichzelf leraars zullen verzamelen overeenkomstig hun eigen begeerten. Ze zullen hun gehoor van de waarheid afkeren en zich keren tot verzinsels. Maar u, wees nuchter in alles. Lijd verdrukkingen. Doe het werk van een evangelist. Vervul uw dienstwerk ten volle.
En wees nu eerlijk, wat streelt het gehoor meer dan het horen dat we zelf alles kunnen regelen. Het geeft een machtig gevoel om te denken dat we het klimaat met een druk op de knop kunnen besturen. Wat een machtig gevoel om te denken dat we ons DNA kunnen aanpassen of dat we alle ziekten kunnen uitbannen. Wij de mensheid als demiurg!
En daarom roept Gods woord ons op om het woord te prediken, om daarin te volharden. Dat moeten we doen of het nu gelegen of ongelegen komt. We moeten valse leer weerleggen, bestraffen en elkaar vermanen. En dat alles met alle geduld en onderwijs.
2 Timotheus 4:2
predik het Woord. Volhard daarin, gelegen of ongelegen. Weerleg, bestraf, vermaan, en dat met alle geduld en onderricht.
Volg en Steun
Laat me maar weten wat je ervan vindt in de reacties onderaan. Denk eraan! Ik ben vooral actief op mijn Odysee kanaal. Je vindt een link naar dat kanaal in de footer van deze pagina.
Als je het leuk of interessant vindt wat ik doe, kun je je abonneren op één van mijn kanalen en vergeet dan ook niet op de notificatie bel te drukken—als je tenminste op de hoogte wilt blijven van nieuwe video’s!
Ik stel jullie gebeden en steun zeer op prijs! Kijk onderaan deze pagina hoe je me kunt helpen.
In ieder geval heel erg bedankt voor het kijken.
Ik sluit af met de woorden uit 2 Petrus 1:2
moge genade en vrede voor u vermeerderd worden door de kennis van God en van Jezus, onze Heere.
Eindnoten
i Apologeet, Ketterijen overal om ons heen – Docetisme & Gnosticisme, Jurgen Hofmann, 12-04-2024, [website] <https://www.apologeet.nl/studies/heresies-10-docetism-gnosticism/> gezien op 27-08-2024.
ii Christelijke Apologeet, Hoort het ‘evangelie van Thomas’ thuis in de Bijbel? – Reactie op Bart Ehrman, Chris Verhagen, 23-08-2024, [YouTube] <https://youtu.be/k_D1PTakVGc?si=KHaf5e6STLAiQMSL&t=355>, gezien op 17-08-2024.
