Apologeet.nl
Ketterijen overal om ons heen – Kenosis
Deel 8 – Kenosis
Leegde Jezus zichzelf van goddelijkheid tijdens de incarnatie? Met andere woorden, gaf Jezus zijn goddelijkheid op toen Hij mens werd? Dit idee wordt ook wel kenotische theologie genoemd.
Verwarrend
Dit woord, kenosis, is op zijn best verwarrend en op zijn slechtst misleidend. Het woord kenosis komt van het Griekse kenoo, wat ‘leegmaken’ betekent. Dit woord komt voor in Filippenzen 2:7. Laten we het samen lezen. Ik begin bij vers 5 tot vers 8
Filippenzen 2:5-8
Laat daarom die gezindheid in u zijn die ook in Christus Jezus was, Die, terwijl Hij in de gestalte van God was, het niet als roof beschouwd heeft aan God gelijk te zijn, maar Zichzelf ontledigd heeft door de gestalte van een slaaf aan te nemen en aan de mensen gelijk te worden. En in gedaante als een mens bevonden, heeft Hij Zichzelf vernederd en is gehoorzaam geworden, tot de dood, ja, tot de kruisdood.
Waarom is dit woord dan verwarrend? Niet omdat Gods woord verwarrend is. Nee, het is omdat we, zoals zo vaak eerder, geen idee hebben hoe Jezus tegelijkertijd God en Mens kon zijn. In de vorige video heb ik het een beetje gehad over het idee van de Hypostatische Unie, het feit dat Jezus wordt beschreven als iemand met twee naturen, de goddelijke en menselijke natuur in één persoon.
En het is onder andere door deze tekst dat mensen gingen denken dat Jezus zijn goddelijke eigenschappen vrijwillig opzij zette. Of met andere woorden, Hij ontdeed zich van Zijn goddelijkheid.
Maar om het interessanter te maken, veel christenen gebruiken deze term op een positievere manier. Ze gebruiken het woord kenosis om te benadrukken dat ze nederig moeten zijn zoals Jezus was. Ze moeten hun leven afleggen en zich ontdoen van hun eigen wil. Maar dit is niet het soort kenosis waar ik het hier over heb.
Waar heb ik het over?
Het idee dat ik hier aan de orde stel gaat over de gedachte dat, gebaseerd op Filippenzen 2:7, Jezus bij de incarnatie zijn goddelijke natuur uittrok als een jas. Hij trok het uit en legde het opzij.
Deze goddelijke eigenschappen waren alwetendheid, alomtegenwoordigheid en almacht. Jezus deed dit vrijwillig zodat Hij volledig als mens kon het verlossingswerk kon voltooien. Het was de Duitser Gottfried Thomasius (1802-75), een lutherse theoloog, die eind 1800 met dit idee kwam aanzetten.
Filippenzen 2:5-8
Als we alleen al naar onze tekst in Filippenzen kijken, zien we dat er niets wordt gezegd over alomtegenwoordigheid, alwetendheid of almacht. Het lijkt me duidelijk dat het allemaal draait om de nederigheid van Christus. Hij was nederig genoeg om Zijn koninklijke plaats in de hemel te verlaten en om de wil van Zijn Vader te doen in de nederige positie van de menselijke natuur.
Jezus is inderdaad goddelijk. Hij kon niet ophouden goddelijk te zijn. De daad van Zichzelf legen verwijst naar Zijn status, Zijn verhevenheid. Waar we getuige van zijn, is Zijn verandering in een dienaar. Dit is een vorm van vernedering. Hij werd niet alleen een dienstknecht, maar Hij gehoorzaamde ook tot in de dood. Zijn dood was niet zomaar een dood. Zijn dood was het absolute dieptepunt van Zijn vernedering, het was een kruisdood. Het Oude Testament leert dat sterven aan het kruis de meest vervloekte dood is die een mens kan lijden.
Deuteronomium 21:22-23
Verder, wanneer iemand een zonde begaan heeft waarop de doodstraf staat, en hij gedood wordt, en u hem aan een paal hangt, dan mag zijn dode lichaam niet aan de paal overnachten, maar moet u hem beslist diezelfde dag nog begraven. Een gehangene is namelijk door God vervloekt. U mag uw land, dat de HEERE, uw God, u als erfelijk bezit geeft, niet onrein maken.
Gemakkelijke fout
Het is heel gemakkelijk om dit leegmaken zo op te vatten dat het betekent dat Jezus al zijn goddelijke eigenschappen in zijn hemelse kledingkast achterliet. Ik ken een heel bekend lied waarin we de volgende zin zingen: “Dat Hij Zichzelf ledigde van alles behalve liefde.”
Ja, het is één van de vele prachtige liederen van Charles Wesley genaamd ‘And can it be.’ Terwijl we genieten van deze prachtige aanbiddingsliederen, zingen we onbewust deze ene regel over de Heer die Zichzelf leegmaakt van alles behalve van de liefde. Ik weet niet zeker of Wesley beïnvloed werd door dit gekke idee dat Jezus Zijn goddelijke natuur achterliet. Ik denk het niet. Ik denk graag dat Wesley gewoon bedoelde te zeggen dat Jezus Zichzelf zo vernederde dat mensen Hem niet als God herkenden, maar dat ze Zijn liefde wèl konden zien.
Hoe dan ook, ik wil je alleen waarschuwen om niet zomaar liederen mee te zingen zonder op de tekst te letten, zelfs als je liederen van de Wesley’s zingt. Die overigens grote voorbeelden zijn voor velen en prachtige teksten hebben geschreven.
Tegenstanders
Sommigen zullen misschien beweren dat het duidelijk is uit de Schrift dat Jezus zijn goddelijke natuur achterliet.
Markus 13:32
Maar die dag en dat moment is aan niemand bekend, ook aan de engelen in de hemel niet, ook aan de Zoon niet, maar alleen aan de Vader.
Deze tekst lijkt te impliceren dat Jezus geen goddelijke natuur had. Hij wist immers de dag en het uur van Zijn eigen wederkomst niet. En inderdaad, velen van ons worstelen met het beantwoorden van deze vraag, toch? Maar ik denk niet dat het moeilijk is om te geloven dat Jezus vrijwillig besloot om zijn eigenschap van alwetendheid, zijn alwetende natuur, niet uit te oefenen. Eén ding is duidelijk in het Nieuwe Testament en dat is het feit dat Jezus een volledig menselijk leven leidde. Hij koos ervoor om binnen de grenzen van de menselijke natuur te werken.
Hebreeën 4:15
Want wij hebben geen Hogepriester Die geen medelijden kan hebben met onze zwakheden, maar Een Die in alles op dezelfde wijze als wij is verzocht, maar zonder zonde.
Gewoon verkeerd
Als je het idee van Kenosis onderzoekt, zul je er snel achter komen dat we in de problemen zouden komen als het waar zou zijn. Als het waar is, dan is Jezus niet volledig goddelijk. Dat zou betekenen dat Zijn verzoenende werk niet goed genoeg was om ons te redden.
Zoals ik in de vorige video al zei, is het christendom onder andere gebaseerd op de doctrine van de Hypostatische Unie—Jezus volledig mens en volledig God. Proberen om deze twee naturen van elkaar te scheiden veroorzaakt meer problemen dan wat het veronderstelt op te lossen.
Hypostatische Unie
De doctrine van de Hypostatische Eenheid leert ons dat Christus, ondanks zijn menselijke natuur, geen zondige natuur had zoals wij. Jezus heeft nooit gezondigd, maar uit de Bijbel weten we dat Hij net als wij in verzoeking werd gebracht. Ik kan niet voor jou spreken, maar ik weet dat veel van mijn verleidingen voortkomen uit mijn eigen gevallen natuur. Voor Jezus was dat niet zo. Hij werd alleen verzocht door verleidingen van buitenaf.
Als God is Hij de enige Redder van de wereld. Hij is almachtig, heeft alles onder controle en overwint altijd. Door Zijn lijden heeft Hij voor ons de weg vrijgemaakt om deel te krijgen aan Zijn overwinning.
Als mens heeft Hij onze strijd doorstaan, onze angsten begrepen en net als wij geleefd. Hij is geen verre God, maar de God-Mens die onze zwakheden kent en ons het beeld toont van een hogepriester die om ons geeft, ons begrijpt en nauw met ons verbonden is.
Jezus’ twee naturen kan niet gescheiden worden. Als we dat wel doen, eindigen we met een leeg christendom.
Als Jezus niet goddelijk is, is alle hoop verloren. Ik vond een leuk rapnummer van Shai Linne.i
Kijk, alleen een mens kan mensenlevens vervangen
Maar alleen God kan de toorn van God verdragen en overleven
En dit is zo waar. Alleen God kon voor ons sterven, omdat Hij de enige is die Zijn toorn kon ondergaan en overleven. Maar ook, als Jezus zondig was geweest zoals wij, dan was Hij niet God in het vlees. Een zondig persoon had ons probleem met de Schepper niet kunnen oplossen.
Aan de andere kant, als Jezus niet volledig menselijk zou zijn, zou Hij niet in onze plaats hebben kunnen staan als vertegenwoordiger. We zijn in zonde gevallen door Adam, de eerste mens, en we moesten voor de Vader gerechtvaardigd worden door een andere mens, die we de tweede Adam noemen.
Romeinen 5:18
Zoals dus door één overtreding de veroordeling gekomen is over alle mensen tot verdoemenis, zo komt ook door één rechtvaardigheid de genade over alle mensen tot rechtvaardiging van het leven.
Het is noodzakelijk om te weten wie Jezus is en Zijn natuur te begrijpen. Ook al begrijpen we misschien niet alles vanwege ons beperkte begrip in vergelijking met Zijn oneindige natuur, we kunnen toch genoeg begrijpen om te snappen dat we Hem nodig hebben.
In elk geval
Laat me maar weten wat je ervan vindt in de reacties. Denk eraan! Ik ben vooral actief op mijn Odysee kanaal. Je vindt een link naar dat kanaal in de beschrijving van deze video of op mijn website. Als je het leuk of interessant vindt wat ik doe, kun je je abonneren op mijn kanaal en vergeet dan ook niet op de notificatie bel te drukken—als je tenminste op de hoogte wilt blijven van nieuwe video’s!
Ik stel jullie gebeden en steun zeer op prijs! Kijk in de beschrijving van deze video om te zien hoe je me kunt helpen. Ik zal daar ook een link plaatsen naar zowel de Nederlandse als de Engelse transcripties van deze video.
Gods zegen, bedankt voor het kijken en, zo de Heer wil, zien we elkaar in de volgende video!
Eindnoten:
i SongLyrics, Shai Linne – The Hypostatic Union Lyrics, [internet] <https://www.songlyrics.com/shai-linne/the-hypostatic-union-lyrics/>,bekeken op 12-03-2024.
Shai Linne,The Hypostatic Union, 25-12-2012, [YouTube], Beschikbaar via https://www.youtube.com/watch?v=eCBC5Wn5a0Y [bekeken op 12-03-2024], vertaling Jurgen Hofmann.
