Apologeet.nl
Ketterijen overal om ons heen – Pelagianisme
Deel 6 – Pelagianisme
Ik kwam rond 1994 tot bekering. In mijn getuigenis zeg ik wel eens dat ik er bewust voor bewust koos om door Jezus gered te worden. Ik denk dat je me dat zelfs kunt horen zeggen in mijn online getuigenis.i Maar betekent dit dan dat ik in staat was om helemaal zèlf te beslissen?
Pelagianisme
Het zal je misschien verbazen, maar het idee dat de mens in staat is om zèlf naar God te zoeken, is een ketterij die Pelagianisme wordt genoemd.
Pelagius (ca. 355 – ca. 420 na Christus) geloofde dat individuen Gods geboden konden volgen door hun eigen vrije wil te gebruiken, dus zonder op Gods genade te vertrouwen. De vrijheid van een persoon om te kiezen zou hem in staat stellen om te beslissen of hij God wil volgen en of hij goede dan al niet slechte daden wil verrichten. En dit dan zonder Goddelijke tussenkomst.
Pelagius geloofde ook dat God zijn volgelingen nooit zou vragen om iets te doen wat onmogelijk was, wat betekende dat het zeker mogelijk moest zijn om alle geboden van God te vervullen. Hij geloofde ook dat het oneerlijk was om iemand te straffen voor de zonden van een ander, dus geloofde hij dat baby’s zonder schuld geboren werden. Pelagius maakte geen uitzonderingen voor zondig gedrag en geloofde dat alle christenen, ongeacht hun sociale status, moesten streven naar een leven zonder zonde.
Wat is het probleem?
Het probleem hier is dat het concept ‘vrije wil’ naar een compleet nieuw niveau wordt getild. Door te beweren dat mensen zichzelf Gods Koninkrijk in kunnen redeneren, negeren het Pelagianisme allerlei Bijbelverzen die het tegenovergestelde zeggen.
Niemand gaat uit zichzelf op zoek naar God.
Romeinen 3:10-11
zoals geschreven staat: Er is niemand rechtvaardig, ook niet één, er is niemand die verstandig is, er is niemand die God zoekt.
Mensen zijn zondig en hebben uit zichzelf geen verlangen om bij God te zijn.
Efeziërs 2:3-5
onder wie ook wij allen voorheen verkeerden, in de begeerten van ons vlees, door de wil van het vlees en de gedachten te doen; en wij waren van nature kinderen des toorns, evenals de anderen. Maar God, Die rijk is in barmhartigheid, heeft ons door Zijn grote liefde, waarmee Hij ons liefgehad heeft, ook toen wij dood waren door de overtredingen, met Christus levend gemaakt – uit genade bent u zalig geworden
We zijn allemaal getroffen door de zonde van Adam.
Romeinen 5:12
Daarom, zoals door één mens de zonde in de wereld is gekomen, en door de zonde de dood, en zo de dood over alle mensen is gekomen, in wie allen gezondigd hebben.
Veroordeeld
Het behoeft geen betoog, maar het Pelagianisme is door verschillende concilies en bij andere gelegenheden veroordeeld. Je kunt een lijst van deze gelegenheden, die ik gevonden op een website genaamd ‘the Heidelblog,’ zien in het artikel op mijn website.ii
- Concilies van Carthago (412, 416 en 418 na Christus)
- Coelestius werd in 412 na Christus in Carthago veroordeeld. Pelagianisme werd ook veroordeeld in 416 en 418.
- Concilie van Efeze (431 na Christus)
- Pelagianisme werd afgekeurd op het Derde Oecumenische (universele) Concilie, op 22 juli in Efeze.
- De Raad van Oranje (529 na Christus)
- Het 2e Concilie van Oranje (Aurausio, Frankrijk) in 529 na Christus bevestigde Augustinus’ kijk op genade en veroordeelde het Pelagianisme ondubbelzinnig.
- Raad van Trente (Sessio Quinta)
- Op 17 juni 1546 veroordeelde het Romeinse Concilie van Trente Pelagius in vijf hoofdstukken.
- Protestantse synoden en belijdenissen
- Pelagianisme werd universeel veroordeeld door de protestanten. Enkele opmerkelijke voorbeelden.
- 2e Helvetische (1561/66) 8-9. (Zwitsers-Duits Gereformeerd)
- Augsburgse Confessie (1530) Art. 9, 18 (Luthers)
- Gallicaanse Confessie (1559) Art. 10 (Frans Hervormd)
- Belgische Confessie (1561) Art. 15 (Laagland, Frans/Nederlands/Duits Gereformeerd)
- De Anglicaanse Artikelen (1571), 9. (Engels)
- Canons van Dort (1618-9), 3/4.2 (Nederlands/Duits/Frans Gereformeerd)
Semi-Pelagianisme
Hoe zit het dan met onze vrije wil? Toen ik ja zei tegen God, deed ik dat toen uit vrije wil of was het God die mijn lippen bewoog? Ik weet dat ik heel voorzichtig moet zijn met hoe ik dit ga formuleren. Ik wil natuurlijk niet in de val van het Semi-Pelagianisme trappen.
Semi-Pelagianisme is een afgezwakte vorm van Pelagianisme. Semi-Pelagianisme beweert dat gerechtigheid alleen bereikt kan worden door genade, maar het verschilt van de gereformeerde theologie in de manier waarop deze genade ontvangen wordt.
Volgens het semi-Pelagianisme zet het individu de eerste stap van geloof voordat hij de reddende genade ontvangt. In deze visie schenkt God de genade van geloof terwijl de zondaar actief God zoekt. Met andere woorden, God reageert op de eerste stap van een mens. De persoon is dus degene die de eerste stap kan zetten en dat betekent dat Gods genade niet absoluut noodzakelijk is om het geloof te behouden. In het denken van Semi-Pelagianisten, heeft de mens blijkbaar al een bepaalde hoeveelheid geloof om mee te beginnen.
Hoe dan ook, ook het semi-Pelagianisme werd veroordeeld op het Concilie van Oranje in 529 na Christus.
Vrije Wil
Maar wat betekent dit voor ons en onze vrije wil? Oké, dit is alweer een lastig onderwerp. Maar ik zal mijn idee hierover delen en hoe ik denk dat het recht doet aan de Schrift.
God gaf ons een vrije wil, wat betekent dat we de vrijheid hebben om te bepalen wat we zeggen en wat we doen, onafhankelijk van externe oorzaken. Ik geloof ook dat een keuze alleen vrij kan zijn als deze in overeenstemming is met iemands eigen aard en verlangens. Onze vrije wil is echter gebonden aan onze eigen zondige natuur.
Als de vrije wil beperkt is tot onze zondige natuur, dan kunnen we eigenlijk alleen kiezen wat onze zondige natuur ons toestaat om te kiezen. Dit betekent, zoals we eerder hebben gezien in Romeinen 3:10-11 dat niemand uit zichzelf op zoek gaat naar God. Onze zondige natuur is niet in het minst bezig met Gods wil en daarom kan niemand uit vrije wil besluiten om naar God te gaan.
1 Korinthiërs 2:14
Maar de natuurlijke mens neemt de dingen van de Geest van God niet aan, want ze zijn dwaasheid voor hem. Hij kan ze ook niet leren kennen, omdat ze geestelijk beoordeeld worden.
In geestelijke zin is iedereen, of een slaaf van de zonde, wat onze natuurlijke staat is, of een slaaf van Christus. Als de zonde ons beheerst, kunnen we ons er niet tegen verzetten. Maar door de genade van Christus kunnen we het overwinnen.
Romeinen 6:16-18
Weet u niet dat aan wie u uzelf als slaaf ter beschikking stelt tot gehoorzaamheid, u slaaf bent van wie u gehoorzaamt: óf van de zonde, tot de dood, óf van de gehoorzaamheid, tot gerechtigheid? Maar God zij dank: u was wel slaaf van de zonde, maar nu bent u van harte gehoorzaam geworden aan het voorbeeld van de leer waaraan u overgegeven bent. En, vrijgemaakt van de zonde, bent u dienstbaar gemaakt aan de gerechtigheid.
Wanneer kun je kiezen?
Oké, dat is allemaal leuk en aardig, maar als we er van nature niet voor kiezen om God te ècht te zoeken, hoe kon ik dan besluiten om Jezus te volgen?
Ik denk dat de ideeën van de Nederlandse gereformeerde theoloog Jacobus Arminius, die leefde van 1560-1609 na Christus, hiervoor een goede verklaring bieden. Het Arminianisme stelt dat mensen door de zondeval een verdorven en slechte natuur hebben gekregen. Maar de Heilige Geest geeft genade, of verlichting zo je wilt, aan iedereen. Dit stelt individuen in staat om gehoor te geven aan Gods uitnodiging om gered te worden. Ik geloof dat ieder mens deze genade van de Heilige Geest ergens in zijn of haar leven zal ontvangen.
Aan de andere kant zegt het Arminianisme ook dat, hoewel God soeverein (machtigste en alleenheerser) is, Hij opzettelijk Zijn controle heeft beperkt in overeenstemming met de vrijewil en reactie van de mens. Met andere woorden, mensen kunnen Gods genade afwijzen, zelfs wanneer de Heilige Geest hen in staat stelt om de waarheid te zien. Net als Luther geloofde Arminius dus dat we Gods genade kunnen weerstaan en afwijzen.
Door Arminianistische ideeën aan te halen, loop ik waarschijnlijk het risico dat mensen me erop gaan wijzen dat het Arminianisme ook beschuldigd is van Semi-Pelagianisme. Dit komt omdat veel van de latere Arminianen, ook wel Remonstranten genoemd, in de richting van Pelagianisme en Semi-Pelagianisme bewogen. Ook is het Arminianisme als ketterij veroordeeld op de Dordtse Synode in Nederland van 1618 tot 1619 na Christus.
Deze synode was speciaal georganiseerd om het Arminianisme tegen te gaan en was vooral ook een politieke zet. De Arminianen werden beschuldigd van het verspreiden van valse leerstellingen en werden er van verdacht dat ze bereid waren tot een compromis met de Spanjaarden, terwijl de Nederlandse Calvinisten dat niet waren. De enige Arminianen die tijdens de synode aanwezig waren, waren niet eens volwaardige deelnemers, maar gedaagden. De meeste afgevaardigden op de synode waren eigenlijk al tegen deze leer. Dat is nog eens een makkelijke overwinning!
In elk geval zou ik mezelf niet als een Arminianist beschouwen. Maar zoals ik keer op keer heb gezegd, hadden veel van de zogenaamde grote namen van rond de Reformatie, zoals Calvijn, Zwingli, Luther en Arminius, om er maar een paar te noemen, enkele geweldige leerstellingen en inzichten, maar ook enkele minder geweldige leerstellingen en inzichten. Dat dwingt on om goed van kwaad te onderscheiden, zoals Paulus ons vertelt te doen in
1 Tessalonicenzen 5:21
Beproef alle dingen, behoud het goede.
God gaf ons hersenen om na te denken en in Zijn woord lijkt Hij ons duidelijk te waarschuwen om het kind niet met het badwater weg te gooien.
Conclusie
Christus stierf voor iedereen. De verzoenende dood van de Verlosser verschafte het hele mensheid het middel tot verlossing. De verzoening van Christus is echter alleen effectief voor hen die geloven. Laten we eindigen met de tekst uit
Efeziërs 2:8-9
Want uit genade bent u zalig geworden, door het geloof, en dat niet uit u, het is de gave van God
Laat me je ideeën horen!
Laat me maar weten wat je ervan vindt in de reacties. Denk eraan! Ik ben vooral actief op mijn Odysee kanaal. Je vindt een link naar dat kanaal in de beschrijving van deze video of op mijn website. Als je het leuk of interessant vindt wat ik doe, kun je je abonneren op mijn kanaal en vergeet dan ook niet op de notificatie bel te drukken—als je tenminste op de hoogte wilt blijven van nieuwe video’s!
Ik stel jullie gebeden en steun zeer op prijs! Kijk in de beschrijving van deze video om te zien hoe je me kunt helpen. Ik zal daar ook een link plaatsen naar zowel de Nederlandse als de Engelse transcripties van deze video.
Gods zegen, bedankt voor het kijken en, zo de Heer wil, zien we elkaar in de volgende video!
Eindnoten
i Over mij, Jurgen Hofmann, [internet] https://www.apologeet.nl/nl/overmij/, bekeken op 24-01-2024.
ii Clark, R. Scott, Pelagianism, [internet] https://heidelblog.net/2012/09/pelagianism/, September 3, 2012, bekeken op 25-01-2024.
